Pneumonie

Farmacotherapie

De keuze voor behandeling is afhankelijk van de ernst van de pneumonie bij presentatie.
De ernst van de pneumonie kan bepaald worden met behulp van de AMBU-65 score:

• Ademhalingsfrequentie >= 30/min
• Acute verwardheid
• Systole <= 90 mmHg of diastole <= 60 mmHg
• Ureum > 7 mmol/
• Leeftijd >= 65 jaar

Typische klachten zijn:
Acuut hoesten en eenzijdige auscultoire afwijkingen, verhoogd CRP en/of een infiltraat op X-thorax

Tekenen van ernstige pneumonie zijn:
AMBU-65 score van 3 of hoger. O.a. tachypnoe, tachycardie, hypotensie (SBD < 90, DBD < 60 mmHg) of verwardheid.

In de keuze voor de empirische behandeling kan daarnaast rekening worden gehouden met de afdeling waar de patiënt wordt opgenomen (gewone verpleegafdeling of intensive care). Ook wordt de plaats van ontstaan meegewogen (zie hieronder). 

Beleid

Binnen het Amsterdam UMC wordt een pneumonie behandeld volgens lokaal beleid, beschikbaar via:

• comm-acq pneumonie – onbek verw – matig ernstig | Amsterdam UMC (antibiotica.app)

Nationaal beleid is terug te vinden op de website van SwabID:

• CAP richtlijn 2016, CAP – Algemene informatie | SWAB

Applicatie

Het Klinisch Farmacologisch Consultteam heeft de applicatie ‘Pneumonie’ ontwikkeld waarmee gemakkelijk bepaald kan worden voor welke behandeling de volwassen patiënt met een community acquired pneumonie in aanmerking komt.

Achtergrond

Een pneumonie is een acute infectie van de onderste luchtwegen en kan als volgt worden ingedeeld:

• Community-acquired pneumonie: ontstaan buiten het ziekenhuis.
• Hospital-acquired pneumonie: ontstaan 48 uur of langer na opname ziekenhuis
• Ventilator associated pneumonie: ontstaan 48 uur of langer na endotrachaele intubatie.

Deze indeling is van belang voor de verwachte verwekkers van de pneumonie. 

De meest voorkomende verwekker van de community-acquired pneumonie is de Streptococcus pneumoniae, ook wel de pneumokok genoemd. Andere veelvoorkomende verwekkers zijn de Haemophilus influenza, en atypische verwekkers zoals Legionella pneumophila en Mycoplasma pneumoniae.

Diagnostiek 

Naast beeldvorming (X-thorax) moet bij patiënten met een pneumonie aanvullende diagnostiek van de urine worden ingezet: de pneumokokkensneltest (pneumokokken urine-antigeentest) en legionellasneltest (legionella urine-antigeentest). 

Bronnen 

• Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB). Management of Community-Acquired Pneumonia in Adults: 2016 Guideline Update From The Dutch Working Party on Antibiotic Policy (SWAB) and Dutch Association of Chest Physicians (2017). https://swab.nl/richtlijnen. – Laatst geraadpleegd op 06-07-2022
• Onderste luchtwegen | Amsterdam UMC (antibiotica.app). Geraadpleegd op 06-07-2022 
• Antibiotica cursus UMC Utrecht. Antiibiotica spectrum (2019)
• Nederlands Huisartsen Genootschap. Standaard Acuut hoesten, actueel 2013. https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/acuut-hoesten. – Laatst geraadpleegd op 06-07-2022
• Ramirez, MD. Overview of community-acquired pneumonia in adults. UpToDate. https:/ A Ramirez, MD, FACP/www.uptodate.com/contents/overview-of-community-acquired-pneumonia-in-adults (2020) – Laatst geraadpleegd op 06-07-2022
• Thomas M File, Jr, MD. Treatment of community-acquired pneumonia in adults who require hospitalization. UpToDate. https://www.uptodate.com/contents/treatment-of-community-acquired-pneumonia-in-adults-who-require-hospitalization (2020) – Laatst geraadpleegd op 06-07-2022

Totstandkoming

Alle pagina’s op Farmacopedia zijn gebaseerd op Amsterdam UMC richtlijnen en/of nationale erkende richtlijnen en samengesteld door het Klinische Farmacologie Consultteam Amsterdam UMC, bestaande uit internisten, ziekenhuisapothekers, basisartsen, apothekers en klinisch farmacologen (i.o.). Het team heeft de inhoud van deze pagina op juistheid gecontroleerd. Alle pagina’s worden minimaal iedere zes maanden onderworpen aan een actualiteitscontrole.

Pagina gemaakt op: 10-1-2020
Laatste actualiteitscontrole: 06-07-2022

Onjuistheden of onduidelijkheden gevonden op deze pagina? Laat het ons direct weten.