Farmacotherapie – Amsterdam UMC beleid
Start een medicamenteuze behandeling van een delier alleen in geval van ernstige symptomen, zoals agitatie, angst en psychotische verschijnselen, of als de veiligheid van de patiënt in het geding is. Het is niet wetenschappelijk bewezen dat antipsychotica de duur van het delier verkorten of de ernst verminderen, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht.
Aandachtspunten bij medicamenteuze behandeling delier
- Beperk de behandeling tot de laagst effectieve dosis in tijd en duur. Haloperidol (Haldol®) is eerste keuze bij de behandeling van (de meeste gevallen van) een delier bij somatisch zieke patiënten, behalve voor patiënten met een hypokinetisch rigide syndroom (bv. de ziekte van Parkinson of patienten met Lewy Body Dementie (LBD)).
- Bij een langdurig atypisch delier (langer dan 48 uur), of een delier bij Parkinson of LBD, consulteer de betreffende specialist. Deze kan beoordelen of er andere medicatie geïndiceerd is, of nader somatisch onderzoek.
- Voor de start van medicatie moet worden beoordeeld of er tekenen zijn van rigiditeit aan de armen en benen.
- Het is bij lage doseringen antipsychotica (bijvoorbeeld bij haldol < 2,5 mg / dag) niet nodig om vooraf een ECG te maken. Dit kan wel worden overwogen bij hogere doseringen, of als er andere QTc-tijd-verlengende medicijnen worden gegeven (zie Richtlijn kortdurend antipsychoticagebruik).
- Beoordeel het beloop van het delier dagelijks. Consulteer een specialist indien klinisch beeld verandert.
Medicamenteus behandelingsalgoritme delier (niet bij parkinsonisme of bij Lewy Body Dementie)
Ernst delier/ specifieke toestand Dosering haloperidol per 24 uur bij onrust Comedicatie bij slapeloosheid of omkering dag-nacht ritme Bijzonderheden
Onrust ‘s avonds Begin op vaste tijden op dag 1: 16.00 uur: 0,5 mg 20.00 uur: 0,5 mg.
-Bij patiënten <75 jaar evt hogere startdosering iom Neurologie/Psychiatrie
Bij onvoldoende resultaat op dag 2: Consult specialist neurologie/Psychiatrie/ouderengeneeskundeOm 22.00 Lorazepam 0,5mg
zo nodig 0,5mg herhalen uiterlijk om 2.00 ’s nachts
Contra-indicatie benzodiazepinen:
- myasthenia gravis
- ernstige respiratoire insufficiëntie
- slaap apnoesyndroom
- ernstige lever insufficiëntie
Onrust gehele dag Consult specialist neurologie/Psychiatrie/ouderengeneeskunde Op vaste tijdstippen 0,5mg lorazepam geven tot maximaal 2mg per dag, oraal of im of iv
Bij verbetering
Totale dagdosering halveren met het handhaven van minimaal een avond inname moment.
Dosering stapsgewijs afbouwen:
Per 2 dagen afbouwen tot een (equivalent) van 1 mg haloperidol, waarna deze laatste dosering na weer 2 dagen in zijn geheel gestaakt kan worden.
Zijn er uitzonderingen?
- Hypokinetisch rigide syndroom: Behandeling van een delier bij patiënten met parkinsonisme (consulteer neuroloog voor patiënten < 65-70 jaar en Ouderengeneeskunde voor patiënten > 65-70 jaar))
- Delier in de terminale fase: consulteer ouderengeneeskunde of palliatief team
- Alcoholonthoudingsdelier: zie protocol Alcoholonttrekking
- Delier op de intensive care