Maagbescherming

Farmacotherapie

Beoordeel met behulp van de onderstaande tabellen of u een protonpompremmer moet starten of juist kunt stoppen bij uw patiënt. Let op: Protonpompremmers worden gebruikt ter maagbescherming, maar ook voor een aantal therapeutische indicaties zoals hooggradige refluxoesofagitis. Controleer of dergelijke therapeutische indicaties bestaan voor de protonpompremmer wordt gestopt.

Bij een indicatie heeft omeprazol éénmaal daags 20mg de voorkeur. Bij gelijktijdig gebruik van clopidogrel is dit pantoprazol, éénmaal daags (20 à) 40mg. Andere maagzuurremmers (antacida of H2-recepterantagonisten) of misoprostol bieden onvoldoende maagbescherming en kunnen worden vervangen door de protonpompremmer.

Bij NSAIDs

Leeftijd	Maagbeschermingsindicatie
< 60 jaar	Bij voorgeschiedenis van een maagcomplicatie (maagbloeding, -ulcus of –perforatie) ÓF Bij aanwezigheid van twee of meer van de hieronder vermelde risicofactoren
60-69 jaar	Bij voorgeschiedenis van een maagcomplicatie (maagbloeding, -ulcus of –perforatie) ÓF Bij aanwezigheid van één of meer van de hieronder vermelde risicofactoren
≥ 70 jaar	(Altijd) indicatie voor maagbescherming

Risicofactoren:

Co-morbiditeit (elke ziekte telt als afzonderlijke risicofactor): hartfalen, diabetes mellitus, ernstige reumatoïde artritis,
Risicomedicamenten (elk medicament telt afzonderlijk als risicofactor): Salicylaat (ascal, carbasalaatcalcium, acetylsalicylzuur), P2Y12-remmers (bijv. clopidogrel, ticagrelor), coumarine (acenocoumarol, fenprocoumon), DOAC (rivaroxaban, apixaban, dabigatran, edoxaban), SSRI/SNRI (bijv. citalopram), systemisch corticosteroïd (bijv. prednisolon (v.a. 7.5mg/dag)) of spironolacton.
Een dosering hoger dan (oraal of rectaal) diclofenac 100mg/dag, ibuprofen 1200mg/dag, naproxen 500mg/dag of meloxicam 15mg/dag

Bij Salicylaten of COXIBs

Leeftijd	Maagbeschermingsindicatie
<60 jaar	Geen indicatie voor maagbescherming
60-69 jaar	Bij voorgeschiedenis van een maagcomplicatie (maagbloeding, -ulcus of –perforatie)
70 - 79 jaar	Bij voorgeschiedenis van een maagcomplicatie (maagbloeding, -ulcus of –perforatie) ÓF Bij het gebruik van één of meer risicomedicamenten: P2Y12-remmers (bijv. clopidogrel, ticagrelor, prasugrel), coumarine (acenocoumarol, fenprocoumon), DOAC (rivaroxaban, apixaban, dabigatran, edoxaban), SSRI/SNRI (bijv. citalopram), systemisch corticosteroïd (bijv. prednisolon (v.a. 7.5mg/dag)) of spironolacton.
≥ 80 jaar	Altijd maagbeschermingsindicatie

Achtergrond

Maagbescherming (definitie: het profylactisch gebruik van protonpompremmers) is belangrijk ter voorkoming van maagcomplicaties (maagbloeding, -ulcus of –perforatie) bij risicogroepen die een salicylaat of NSAID (selectief of niet-selectief) gebruiken. Aangezien protonpompremmers ook vervelende bijwerkingen hebben zoals een verhoogde kans op (gastro-intestinale) infecties en elektrolytstoornissen, is het belangrijk kritisch te kijken naar de indicatie. Door de maagbeschermingscriteria strikt toe te passen gaan we overbehandeling tegen en ontstaat er balans tussen het risico op maagcomplicaties en het risico op bijwerkingen.

Speciaal voor maagbeschermingsindicaties heeft het F-team een applicatie ontwikkeld – gebruik deze via de knop hiernaast!