Gebruik de formule van “van Groningen”:
Hoeveelheid colecalciferol (IE) = 40 x [75 – serum 25OHD-gehalte (nmol/l)] x [lichaamsgewicht (kg)].
De indicatie en hoeveelheid onderhoudssuppletie is afhankelijk van leeftijd, hormoonhuishouding en zonlichtblootstelling. Gebruik de volgende tabel of onze applicatie.
| Categorie | Leeftijd | Wie? | Vitamine D (Colecalciferol) in µg | Vitamine D (Colecalciferol) in IE |
|---|---|---|---|---|
| Kinderen | 0 t/m 3 jaar | Iedereen | 10 | 400 |
| Vrouwen | 4 t/m 49 jaar | Donkere huid of niet voldoende buiten* of gesluierd | 10 | 400 |
| 50 t/m 69 jaar | Iedereen | 10 | 400 | |
| 70 jaar en ouder | Iedereen | 20 | 800 | |
| Zwanger of lacterend | Iedereen | 10 | 400 | |
| Mannen | 4 t/m 69 jaar | Donkere huid of niet voldoende buiten* | 10 | 400 |
| 70 jaar of ouder | Iedereen | 20 | 800 | |
| Osteoporose | Onafhankelijk | Iedereen | 20 | 800 |
| Wonend in verpleeghuis | Onafhankelijk | Iedereen | 20 | 800 |
* Onvoldoende zonlichtblootstelling is gedefinieerd als dagelijks minder dan 15 tot 30 minuten blootstelling aan hoog staande zon (tussen 11.00 en 15.00 uur) met hoofd en handen ontbloot bij alledaagse activiteiten.
Het Klinisch Farmacologisch Consultteam heeft een applicatie ontwikkeld waarmee je gemakkelijk en snel bepaalt of een patiënt in aanmerking komt voor vitamine D suppletie en in welke dosering.
Let op! Bij patiënten met een hoog fractuurrisico of vastgesteld osteoporose (T-score <2,5) is altijd vitamine D suppletie 800IE geïndiceerd.
Calcium:
Voorafgaand aan suppletie dient de calciumspiegel in het bloed te worden bepaald. Bij een calciumspiegel van ≥ 2,8 mmol/L dient de calciumwaarde te worden genormaliseerd, alvorens te starten met suppletie van colecalciferol.
Bij patiënten met een hoog fractuurrisico is calciumsuppletie – in principe levenslang – geïndiceerd bij een gemiddelde calciuminname <1200mg/dag (<4 zuivelconsumpties). Suppleer calcium als tablet of met de voeding als volgt:
Hier wordt aangegeven dat calcium/vitamine D bij een hoog fractuurrisico gestart dient te worden. Verder wordt hier met name ingegaan op de indicatiestelling voor behandeling met bisfosfonaten.
Vitamine D is de algemene naam voor steroïden die de biologische activiteit van het lipofiele colecalciferol bezitten. Vitamine D is van essentieel belang voor de regulatie van het calcium- en fosfaat-niveau in het bloed. Een adequate inname draagt bij aan fractuur- en osteoporosepreventie. Ook is vitamine D van belang bij de instandhouding van de weerstand en lijkt het een rol te spelen bij auto-immuunprocessen. Symptomen van een vitamine D – deficiëntie variëren van moeheid, een waggelend looppatroon, spierzwakte en spierkrampen tot rachitis bij kinderen en osteomalacie of osteoporose bij volwassenen. Het vitamine D metabolisme staat samengevat in onderstaande figuur.
Figuur 1: Het vitamine D – metabolisme: Onder invloed van zonlicht wordt provitamine D3 (7-dehydrocholesterol) in de huid omgezet tot colecalciferol (vitamine D3). Via voeding en supplementen kunnen colecalciferol en ergocalciferol (vitamine D2) worden opgenomen in het lichaam. Beide worden vervolgens hepatisch omgezet in calcidiol (25-hydroxy-vitamine D (25(OH)D)). Calcidiol wordt tenslotte door de nieren omgezet tot het actieve calcitriol (1,25-dihydroxy-vitamine D (1,25(OH)2D)).
De serum 25(OH)D-streefwaarde ligt tussen 50 en 100 nmol/L. De Gezondheidsraad hanteert voor kinderen en volwassenen (tot 70 jaar) een streefwaarde van ten minste 30 nmol/L. Voor vrouwen vanaf 50 jaar en mannen vanaf 70 jaar geldt een streefwaarde van ten minste 50 nmol/L. Ernstige vitamine D-deficiëntie wordt gezien als een 25(OH)D serum-spiegel van < 15 nmol/L en symptomen passend bij een vitamine D-deficiëntie. De formule van ‘Van Groningen’ kan worden gebruikt om te bepalen hoeveel IE colecalciferol gesuppleerd moeten worden als oplaaddosering bij personen vanaf 6 jaar. Nadien kan worden overgegaan op een onderhoudsdosering.
Voorafgaand aan suppletie dient de calciumspiegel in het bloed te worden bepaald. Bij een calciumspiegel van ≥ 2,8 mmol/L dient de calciumwaarde te worden genormaliseerd, alvorens te starten met suppletie van colecalciferol.
Alle pagina’s op Farmacopedia zijn gebaseerd op Amsterdam UMC richtlijnen en/of nationale erkende richtlijnen en samengesteld door het Klinisch Farmacologisch Consultteam Amsterdam UMC bestaande uit internisten, ziekenhuisapothekers, basisartsen, apothekers en klinisch farmacologen (i.o.). Het team heeft de inhoud van deze pagina op juistheid gecontroleerd. Alle pagina’s worden minimaal iedere zes maanden onderworpen aan een actualiteitscontrole.
Pagina gemaakt op: 9-8-2018
Laatste actualiteitscontrole: 30-05-2022
Onjuistheden of onduidelijkheden gevonden op deze pagina? Laat het ons direct weten.
