Duurzaam medicatie voorschrijven

Achtergrond

Medicijnen hebben een aanzienlijke impact op ons milieu, ze dragen bij aan ecologische crises en vormen hierdoor indirect een bedreiging voor de volksgezondheid. De milieu-impact van medicijnen ontstaat door veel uiteenlopende factoren; indirect door hun ontwikkeling, productie, transport, gebruik en afvalprocessen (levenscyclus) en direct door het in het milieu terechtkomen en het veroorzaken van schadelijke effecten bij verschillende organismen.

Binnen de Nederlandse gezondheidszorg dragen chemische producten, inclusief geneesmiddelen, bij aan onder andere (1):

• Meer dan 50% van de totale afvalproductie
• 41% van de uitstoot van broeikasgassen
• 80% van het grondstoffenverbruik

Daarnaast komt jaarlijks minstens 190.000 kg aan medicijnen in het water terecht (2).

Het liefst zouden voorschrijvers, naast effectiviteit, veiligheid en kosten, ook de milieu-impact mee kunnen wegen bij de keuze voor behandelingen met medicijnen. Echter, een groot gebrek aan informatie op dit moment belemmert dit. Meer onderzoek en transparantie zijn essentieel voor geïnformeerde ‘groene’ voorschrijfkeuzes. Zodra er meer informatie hierover beschikbaar wordt, zal dit worden meegenomen in de monografieën per indicatie op Farmacopedia.

Toch zijn er al veel concrete dingen die je als voorschrijver kan doen om de milieu-impact van medicijnen te verminderen:

Concrete adviezen voor het verminderen van de milieu-impact door medicijnen (3)

Bronnen

1. Steenmeijer M, Pieters L, Warmerhoven N, Huiberts E, Stoelinga M, Zijp M, et al. Het effect van de Nederlandse zorg op het milieu. Methode voor milieuvoetafdruk en voorbeelden voor een goede zorgomgeving. The impact of Dutch healthcare on the environment Environmental footprint method, and examples for a healthy care environment: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM; 2022.
2. Moermond C, Montforts M, Roex E, Venhuis B. Medicijnresten en waterkwaliteit: een update. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), 2020.
3. Piët J, Teeuwisse P, Sigaloff K. Vermindering van de milieu-impact van medicatie [Reducing the environmental impact of medication; the role of the prescriber]. Ned Tijdschr Geneeskd. 2024 Mar 5;168:D7985. Dutch. PMID: 38470248.
4. Dekhuijzen P, Snoeck-Stroband J, van Boven J, van Aalderen W. CO2-voetafdruk van inhalatoren kan op vele fronten omlaag: Effectiviteit en medische indicatie blijven voorop staan bij keuze inhalator. Pharmaceutisch Weekblad. 2022;157(16):14-7.
5. Venema P, Friedericy H, Kweekel D, Sarton E, Jansen F. Een inventarisatie van het gebruik van inhalatieanesthetica en lachgas in de Nederlandse ziekenhuizen (pdf). Ned Tijdschrift voor Anesthesiologie 2022.
6. Ghosh P, Pinder A, Griffiths S, Lancaster P, Dobson A. Perioperative oral paracetamol: kicking the intravenous habit to promote sustainable healthcare. BJA Open. 2022;4:100074.
7. Bielfeldt S, Urquhart D, Brandt M, Hennighausen N, Bazzanella R. Reduction of residual topical diclofenac in waste water by a wiping procedure before hand washing, Chemosphere, Volume 292, 2022, 133350, ISSN 0045-6535, https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2021.133350.

Voor vragen en/of opmerkingen, neem contact met ons op via:

📩 : [email protected]  of [email protected]

📞 : 35748 (intern)/ 0650087722 (extern) – locatie VUmc
29593 (intern)/ 0207329593 (extern) – locatie AMC